Spółdzielcza Mleczarnia SPOMLEK – mleczne historie
25 listopada 2022
Na półkach Działu Wiedzy o Regionie można odnaleźć wiele ciekawych pozycji. Takimi książkami są „Mleczne historie” oraz „Spółdzielcza Mleczarnia Spomlek. Ludzie. Historia. Wydarzenia”.
„Mleczne historie” to publikacja wydana z okazji 110 lat tradycji mleczarskiej Spomleku. Oba wydawnictwa przygotowane zostały przez Anetę Mostowiec i Jolantę Bilską, które zebrały i opisały bogatą historię spółdzielni. Historia mleczarni sięga roku 1909, kiedy to w Królestwie Polskim nieopodal Radzynia wzniesiono budynek przeznaczony na mleczarnię, w której skupowano ok. 600 litrów mleka dziennie. To były początki spółek mleczarskich zrzeszających okolicznych producentów. Podwaliny radzyńskiej mleczarni stworzył zakład mleczarski utworzony w 1936 r.
Jakże różnił się proces produkcyjny z tamtych, pierwszych lat istnienia spółdzielni od współczesnej technologii. Wszystkie urządzenia były drewniane, masło ubijano ręcznie. Niestety dobrze zapowiadający się biznes został spowolniony przez wybuch II wojny światowej. Budynek mleczarni został zniszczony. Jednak nie przestała ona funkcjonować, tym bardziej, że potrzebna była nie tylko mieszkańcom ale i samym Niemcom, którzy zaopatrywali się w sery i masło.
Początki odbudowy po wojnie nie były łatwe. Rolnicy przywozili mleko do punktów skupu furmankami. Wielu z nas jeszcze pamięta związane z wiejskim krajobrazem zlewnie mleka z charakterystycznymi rampami. Mleko przewożone było z bańkach.
W 1957 r. przyjęto Statut Spółdzielni Mleczarskiej i wybrano Radę Nadzorczą. Produkowane produkty sprzedawano we własnym sklepie i wielu innych punktach. Lata sześćdziesiąte XX wieku przyniosły wdrożenie nowych metod przetwórczych. Zainstalowano nowe maszyny, które z ogromnym stopniu usprawniały pracę pracowników i produkcję. Zatrudniono instruktorów pracujących nad poprawą produkcji i jakości. Ich zadaniem była także współpraca z dostawcami mleka. Organizowano szkolenia dla rolników, doradzano przy zakupie bydła, radzono jakiej używać paszy i jakie warunki powinny mieć zwierzęta w gospodarstwach rolnych.
„Mleczne historie” to album zawierający zdjęcia i krótkie opisy historii mleczarni. Publikacja jest także ukłonem w stronę dostawców, bez których nie było by sukcesu mleczarni. Na licznych zdjęciach możemy zobaczyć mechanizm produkcji i gotowe wyroby mleczarskie.
Niezwykle ciekawa jest druga publikacja zawierająca historię i zdjęcia z przeszłości i teraźniejszości spółdzielni. Ze zdjęć spoglądają pracownicy. Utrwalono ich przy produkcji, z kolegami z pracy, w czasie uroczystości i imprez. Z książki tej wyziera historia nie tylko zakładu ale i pracowników.
Przypomnieć należy, że Społdzielnia Spomlek jest także twórcą gazetki „Spomleczne wiadomości”, która zajmuje się codziennością hodowców bydła. Gazetka ma charakter informacyjny.
Zapraszamy miłośników historii i nabiału do zapoznania się z mlecznym zakątkiem zawartym w książkach.
